Perşembe 23 Şevval 1445 - 2 Mayıs 2024
Türkçe

Eğlence Amacıyla Avcılığın Hükmü Ve Çiftleşme Döneminde Avcılık

Soru

Eğlence ve hobi amacıyla avcılık, şeriatta caiz mi? Kuşların çiftleşme ve yumurtlama ve döneminde avcılığın hükmü nedir? Yılın her döneminde yumurtlayan kuşları avlamak caiz değil mi?

Cevap metni

Allah’a hamd olsun.

Birincisi: Avcılık iki şekilde olur:

1-Avı yemek, satmak veya ihtiyaç sahiplerine, dost ve akrabaya hediye vererek yararlanmak; alimlerin icmaıyla mübahtır.

Şeyh b. Useymin şöyle dedi:

Faydalanmak üzere avcılığın caiz olduğuna dait şüphe yoktur. Yüce Allah Kitabında helal kılmış Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem’den de rivayet edilmiş ve Müslümanlar icma etmiştir. (el Şerhulmumti 15/98)

2-Avcılığın eğlence ve oyun amacıyla yapılması ve hiçbir şekilde yararlanılmaması. Bu durumda avcılık bazı alimlere göre mekruh bazılarına göre ise haramdır.

Mekruh olduğuna dair delillerde biri de: “Abdullah bin Amr r.a’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah Sallallahu Aleyhi Vesellem şöyle dedi: “Kim bir kuşu haksız yere öldürürse Allah, kıyamet gününde ondan soracaktır, Sahabeler “Kuşun hakkı nedir?” diye sorduklarında Rasulullah: Onu kesip yemenizdir, başını kesip atmayın.” (Nesai 4349, Derami 1978, Zehebi, senedi güzeldir, demiştir 7/3614, İbn Mulkan el bedr el munir 9/376, İbn Kesir, İrşad el Fakih 1/368, Elbani sahih demiştir. El Terğib 1095)

Şeyh İbn Useymine göre bu şekilde mekruhtur. Şayet haram olduğunu söylersek sebebi israf ve boş yere mal kaybı olduğundandır.

İbn Hacer el Askalani şöyle dedi: “Yararlanmayı amaçlanmazsa haram olur. Çünkü bu davranış, bir canı boş yere öldürmek ve yeryüzünde fesat/bozgunculuktur. (el Fethulbari 9/602)

Daha detaylı bilgi için (152261 ) nolu sorunun cevabına bakınız.

İkincisi:

Çiftleşme döneminde avcılığı yasaklayan şer’i bir delil bilmiyoruz. Böylece avcılık, asıl olan mübah hükmüne tabidir. Şeyh İbn Useymin şöyle dedi: Şer’i hükmün zahirine göre avcılık bu dönemde caizdir. Ancak yavrulama zamanı ise avlanmamak daha iyidir. Ancak yavruların yerini biliyorsa ilk önce avı avlar ve daha sonra faydalanmak üzere yavrularını alabilir. (Fetava nur ala derb 1/75)

Şeyh Muhammed b. İbrahim Al şeyh’e şöyle soruldu: Bazı avlar gebe olduğunda veya yavruları bulunduğunda avlamayı bırakması gerekir mi?

Cevap: Bu durumda avlanmamakla ilgili bir delil bilmiyorum. Ancak bu durumun dikkate alınması hayırlı ve uygun bir şeydir fakat av haram olmaz. (Fetava 12/223)

Bazı alimler, küçük yavrusu olan hayvanların avlanmasını mekruh görüyorlar. 

Daimî Fetva Kurulu fetvalarında şöyle geçer: Annelerin bakımına ihtiyaç duyan yavrular varken annelerini öldürmek caiz değildir. (22/512)

Şeyh bin Cibrin Rahimehullah şöyle dedi: Küçük yavruları olan kuşları avlamak mekruhtur. Zira yavrularına zarar vardır. Aynı şekilde sadece küçük yavruları almak da mekruhtur. Ancak annelerini avlayıp yavrularını almak caizdir. Çünkü yenilen av helaldir.

Sonuç: Çiftleşme ve yavrulama zamanında yapılan avcılık mübah olup sakıncası yoktur. Bununla birlikte bunu yapmamak daha faziletlidir.

En iyisini Allah bilir.

Kaynak: İslam Soru-Cevap Sitesi